Γάγγης

Ποταμός (2.510 χλμ.) της βόρειας Ινδίας. Εκβάλλει στον Κόλπο της Βεγγάλης με πολλούς βραχίονες και σχηματίζει ένα τεράστιο δέλτα έκτασης 45.000 τ. χλμ. Στη δημιουργία του δέλτα αυτού συμβάλλει σημαντικά και ο Βραχμαπούτρα, ο άλλος ινδικός ποταμός, που κοντά στις εκβολές του τα νερά του ενώνονται με τα νερά του Γ. Πηγάζει από τις νότιες πλαγιές του μεγάλου τόξου των Ιμαλαΐων, σε μια περιοχή πλουσιότατη σε βροχοπτώσεις, κατεβαίνει με το όνομα Μπαγκιράτι και με μια μεγάλη στροφή προς τα Δ παρακάμπτει το ορεινό συγκρότημα με τα αιώνια χιόνια του. Στη Ντεβραπαγιάνγκ συνενώνεται με τον Αλακμάντα, ο οποίος εκβάλλει σε αυτόν από αριστερά, σχηματίζοντας τον καθαυτό Γ. που συνεχίζει τη διαδρομή του από στενές και απόκρημνες κοιλάδες μέσα στα βουνά. Τέλος, στη Χαρντβάρ βγαίνει σε πεδινό έδαφος και από εκεί σχηματίζοντας τόξο κατεβαίνει προς τα ΝΑ μέχρι την Μπενάρες (Βαρανάσι). Από εκεί κατευθύνεται Α μέχρι την κοιλάδα της Μπαγκαλπούρ, γυρίζει προς τα ΝΑ και αρχίζει να σχηματίζει το τεράστιο εύφορο και πυκνοκατοικημένο δέλτα του. Η κοιλάδα του σχηματίζεται μεταξύ του αναγλύφου των Ιμαλαΐων και του υψιπέδου του βόρειου Ντεκάν και αποτελεί τον ζωτικό πυρήνα της χώρας, με τις σημαντικές πόλεις που βρίσκονται εκεί, τις εκτεταμένες και εντατικές καλλιέργειες, με τις οποίες ασχολείται ο εξαιρετικά πυκνός γεωργικός πληθυσμός, με τη ζωηρή εμπορική κίνηση και την πολύμορφη βιομηχανική δραστηριότητα της περιοχής. Η λεκάνη απορροής του, η οποία υπολογίζεται σε 1.060.000 τ. χλμ., δέχεται σημαντική ποσότητα κατακρημνίσεων, ειδικότερα στο τμήμα των Ιμαλαΐων, εξαιτίας του μεγάλου ύψους της ορεινής αλυσίδας και της κανονικής διάταξής της προς τη διεύθυνση των ρευμάτων των θερινών μουσώνων που είναι πλούσιοι σε υγρασία. Πιο μακροί και πλούσιοι σε ιζήματα είναι οι αριστεροί παραπόταμοι σε σχέση με τους δεξιούς, που κατεβαίνουν από τις χαμηλότερες και λιγότερο βροχερές περιοχές και για τον λόγο αυτό η συνέγκεια (talweg) προχωρεί μετατοπιζόμενη προς τα Ν. Από τους κυριότερους παραπόταμους του Γ. είναι ο Γκάγκρα, ο Γκαντάκ και ο Γκούγκρι από τα αριστερά, που πηγάζουν από τις νότιες πλαγιές των Ιμαλαΐων και η διαδρομή τους είναι σχεδόν παράλληλη με του Γ., ο Κάλι, ο Τζούμνα, που εκβάλλει στον Γ. κοντά στην Αλαχαμπάντ (αφού περάσει από το Δελχί και την Άγκρα, έχοντας συγκεντρώσει τα νερά των ποταμών Τσαμπάλ, Μπετβά και Σονάρ) και ο Σον, από τα δεξιά, πιο φτωχοί σε νερά, καθώς δέχονται μόνο τα νερά των εποχικών βροχών. Ο Γ. περνά από τις πόλεις Χαρντβάρ, Κανπούρ, Αλαχαμπάντ, Βαρανάσι, Πάτνα και Μπαγκαλπούρ. Από τους διάφορους βραχίονες, στους οποίους διακλαδώνεται ο ποταμός στις εκβολές του, σπουδαιότερος από ανθρωπογεωγραφική και οικονομική άποψη είναι ο Χούγκλι, γιατί στις όχθες του βρίσκονται η Καλκούτα, η Χάουρα, η Μπατπάρα και πολυάριθμες άλλες πυκνοκατοικημένες και βιομηχανικές πόλεις. Άποψη του ποταμού Γάγγη στην πόλη Μπενάρες, όπου συγκεντρώνονται πλήθη ινδουιστών για να λουστούν στον ιερό ποταμό, τα νερά του οποίου θεωρούνται εξαγνιστικά. Φωτογραφία του Γάγγη ποταμού κοντά στη μεθόριο μεταξύ Ινδίας και Μπανγκλαντές από δορυφόρο της NAΣA, τον Ιούνιο του 1998, από ύψος 370 χλμ. (φωτ. NASA, earth.jsc.nasa.gov).